Σάββατο 16 Ιανουαρίου 2010

Δυο ιδιαίτερα σημαντικές βραβεύσεις Β΄

2) Ο Νίκος Αλιπράντης πολυγραφότατος Καθηγητής φιλόλογος, ποιητής συγγραφέας και δημοσιογράφος από την Πάρο, ο οποίος τιμήθηκε με "Έπαινο" από την Ακαδημία Αθηνών. Επί 30 χρόνια εκδίδει και διευθύνει το περιοδικό " Παριανά" ενώ τον τελευταίο καιρό τον έχει " δανειστεί " και η Θήρα, λόγω του γεγονότος της έκδοσης 2 βιβλίων για θέματα της Σαντορίνης " Γενεαλογικα της Σαντορίνης α μέρος" ( πολύ συντομα θα εκδοθεί και ο δεύτερος τόμος), καθώς και ιδιαίτερο τομίδιο για τον Ιατροφιλόσοφο " Ιωσήφ Δεκιγάλλα" ( Και τα δυο προέρχονται από τις εκδόσεις της Εφημερίδας " Θηραϊκά Νέα".... Η συμβολή του κυρίου Αλιπράντη στην ανάδειξη μέρους της Ιστορικής Ταυτότητας των Θηραίων είναι άκρως σημαντική.....


Δυο ιδιαίτερα σημαντικές βραβεύσεις α)

Δυο ιδιαίτερα σημαντικές προσωπικότητες που συσχετίζονται με τη Σαντορίνη βραβεύτηκαν τον τελευταίο καιρό:
1)Ο Αριστείδης Αλαφούζος, εφοπλιστής, πολιτικός μηχανικός και Πρόεδρο της «Καθημερινής» Α.Ε. με καταγωγή από την Οία, με το Παράσημο του Τάγματος του Ανατέλλοντος Ηλίου, Χρυσών Ακτίνων και Ροζέτας του απένειμε ο Αυτοκράτωρ Ακιχίτο μέσω του Ιάπωνα πρέσβη κ. Kitamura στην πρεσβευτική κατοικία στο Παλαιό Ψυχικό. Όπως τόνισε ο Ιάπωνας Πρέσβης.."Το παράσημο απονέμεται εις αναγνώρισιν της μεγάλης συμβολής του κ. Αλαφούζου στην ενδυνάμωση των ελληνο-ιαπωνικών οικονομικών δεσμών, κυρίως στον τομέα της ναυπηγικής βιομηχανίας και στην ενίσχυση των διμερών φιλικών σχέσεων διά της οδού των Μέσων Ενημέρωσης, με την εφημερίδα «Καθημερινή» και την αγγλόφωνη «Athens - Plus» Η προσφορά του Ευπατρίδη Θηραίου είναι ιδιαίτερα σημαντική.... Δεν τονίζεται όσο πρέπει γιατί και ο ίδιος δεν το επιθυμεί... Το μόνο που μπορούμε να επισημάνουμε ότι μπορεί κάλλιστα να θεωρηθεί εις εκ των νεότερων Ευεργετών του Νησιού.......

Το Θηραϊκό Ηφαίστειο στη Μυθολογία( του Χρίστου Ντούμα)

Το θηραϊκό ηφαίστειο στη μυθολογία
Η μεγάλη έκρηξη ενδέχεται να έχει καταγραφεί στη μνήμη των ανθρώπων και ο απόηχός της να διασώθηκε σε αρχαίους μύθους

Του Χρ. Γ. Ντουμα*

Η συχνή σεισμική δραστηριότητα στο Αιγαίο χωρίς αμφιβολία επιδρούσε στις συμπεριφορές των ανθρώπων. Σε πρακτικό επίπεδο με την αναζήτηση τρόπων για μεγαλύτερη αντισεισμική προστασία, αλλά και σε ιδεολογικό επίπεδο, με την προσπάθεια ερμηνείας των φαινομένων. Στο βαθμό δε, που η γνώση δεν αρκούσε για την πλήρη κατανόηση γεωτεκτονικών δραστηριοτήτων, αυτές αποδίδονταν σε ανεξέλεγκτες υπερφυσικές δυνάμεις ανάλογα με το εκάστοτε ιδεολογικό υπόβαθρο. Η περίπτωση του ηφαιστείου της Σαντορίνης ίσως μπορεί να βοηθήσει στην κατανόηση του τρόπου καταγραφής παρόμοιων γεγονότων.

Λίγο πριν από τα μέσα της 2ης χιλιετίας π. Χ. συνέβη η μεγάλη έκρηξη, η αρχαιότερη στον κόσμο που συνδέεται άμεσα με συγκεκριμένο πολιτισμό, δηλαδή τον πολιτισμό της Εποχής του Χαλκού στο Αιγαίο. Αυτό σημαίνει ότι ενδέχεται να έχει καταγραφεί βαθιά στη μνήμη των ανθρώπων της εποχής και ο απόηχός της να έχει διασωθεί σε αρχαίους μύθους. Ο θεμελιωτής της ελληνικής αρχαιολογίας Χρήστος Τσούντας υποστήριξε ότι σε ανθρώπους που συνήθιζαν «να βλέπουν παντού την ενέργειαν εμψύχων όντων», η έκρηξη του ηφαιστείου έχει αποτυπωθεί στον μύθο της Χίμαιρας. Ερμηνεύοντας τα τρία κεφάλια του τέρατος –λιονταρίσιο στον λαιμό, κατσικίσιο στη ράχη και φιδίσιο στην ουρά– ως αντιστοιχούντα στα τρία ανοίγματα της θηραϊκής καλντέρας, απ’ όπου ήσαν πιο εύκολα ορατές οι φλόγες της έκρηξης, υποστήριξε ότι το ραχιαίο κεφάλι, από το στόμα του οποίου εκτοξεύονταν φλόγες, αντιστοιχεί στον κεντρικό κρατήρα του ηφαιστείου που με κάθε παροξυσμό προκαλούσε αστραπές.

Ο μύθος της Χίμαιρας

Σύμφωνα με τον μύθο, τη Χίμαιρα εξόντωσε ο γιος του Ποσειδώνα Βελλεροφόντης πετώντας από πάνω της καβάλα στο άλογο του Ηλίου, τον Πήγασο. Από εκεί ψηλά εκτόξευσε μια μολυβένια μπάλα μέσα στο φλεγόμενο μεσαίο στόμα της Χίμαιρας. Το μολύβι έλιωσε από τις φλόγες και, ως πυρακτωμένη λάβα, κατέκαψε τα σωθικά του τέρατος που φώλιαζε μέσα στη θάλασσα της καλντέρας κι έτσι έσβησε και το ηφαίστειο.

Την εντολή για τον φόνο της Χίμαιρας είχε δώσει ο βασιλιάς της Λυκίας Ιοβάτης, με την ελπίδα ότι έτσι θα εξοντωνόταν ο ίδιος ο Βελλεροφόντης. Στην επιμονή του Ιοβάτη να θανατώσει τον ήρωα κατά την επιστροφή του, η απάντηση του Ποσειδώνα ήταν να κατακλύσει τις πεδιάδες της Λυκίας στέλνοντας πελώρια κύματα πίσω από τον Βελλεροφόντη, καθώς αυτός προχωρούσε προς το παλάτι του βασιλιά. Ο ήρωας, ενδίδοντας στις εκκλήσεις των γυναικών, αποφάσισε να διακόψει τον δρόμο του και να γυρίσει πίσω. Ετσι, τα κύματα που τον ακολουθούσαν αποσύρθηκαν κι αυτά. Σύμφωνα με τον σεισμολόγο Α. Γαλανόπουλο, τόσο τα κύματα αυτά όσο και ο κατακλυσμός του Δευκαλίωνος αποτελούν μακρινή ανάμνηση των παλιρροϊκών κυμάτων (τσουνάμι) που γεννήθηκαν με τη δημιουργία της θηραϊκής καλντέρας.

Ο μύθος του Τάλω

Με την προϊστορική έκρηξη του θηραϊκού ηφαιστείου έχει σχετιστεί και ο μύθος του Τάλω, του μπρούντζινου γίγαντα που ο Ηφαιστος είχε δωρίσει στον Μίνωα για να προστατεύει την Κρήτη, εκτοξεύοντας βράχους εναντίον αυτών που τυχόν την απειλούσαν. Κατά μιαν άποψη, ο Τάλως ήταν το νησί της Θήρας που προστάτευε την Κρήτη από βόρειες απειλές. Το σώμα του από άθραυστο μπρούντζο ταυτίζεται με τα τοιχώματα της νεωστί δημιουργημένης καλντέρας, ενώ στους βράχους που εκτόξευε, μπορούν να αναγνωριστούν οι μύδροι του ηφαιστείου. Τον Τάλω εξόντωσαν οι Αργοναύτες πλέοντας από τη Λιβύη. Αφαίρεσαν από τη φτέρνα του το καρφί που έφραζε τη μοναδική του φλέβα αφήνοντας έτσι να χυθεί το ιχώρ που τον κρατούσε ζωντανό. Στην κατάρρευση του Τάλω πιστεύεται ότι απηχείται η κατάπαυση της έκρηξης του θηραϊκού ηφαιστείου, αφού είχαν ήδη εκλυθεί τεράστιες ποσότητες υλικών.

Μετά τον φόνο του Τάλω, οι Αργοναύτες πλέοντας βορειότερα βρέθηκαν κάτω από ένα παχύ σύννεφο που σκοτείνιασε ξαφνικά τον ουρανό, κρύβοντας τη Σελήνη και τα άστρα. Για να τους σώσει ο Απόλλων δημιούργησε το νησί της Ανάφης, ενώ ένας από αυτούς, ο Εύφημος, έριξε στη θάλασσα τον βώλο χώματος που του είχε χαρίσει ο Τρίτων στη Λιβύη. Από τον βώλο αυτό προέκυψε η Καλλίστη, η μετέπειτα Θήρα. Και στο μύθο αυτό αναγνωρίζεται σχέση με τη θηραϊκή έκρηξη: στο ξαφνικό σκοτείνιασμα του ουρανού απηχείται το νέφος που προκλήθηκε από τις τεράστιες ποσότητες τέφρας, ενώ η Καλλίστη ταυτίζεται με το ένα από τα τρία νησιά που προέκυψαν μετά τον κατακερματισμό του αρχικού.

Τα φαινόμενα της ηφαιστειακής έκρηξης της Θήρας πιστεύεται ότι απηχούνται και στον μύθο του Φαέθωνος. Ο Δίας κατακεραύνωσε τον γιο του Ηλιου για την απερισκεψία του να οδηγήσει το άρμα του πατέρα του και, χάνοντας τον έλεγχο των αφηνιασμένων αλόγων, να προκαλέσει μεγάλες καταστροφές στη γη με τις απότομες αυξομειώσεις της θερμοκρασίας. Ο μύθος, όμως, που φαίνεται να τεκμηριώνεται και με αρχαιολογικά ευρήματα είναι αυτός των Τελχίνων.

Ο μύθος των Τελχίνων

Γόνοι της Θαλάσσης με σκυλίσιο κεφάλι, οι Τελχίνες είχαν γεννηθεί στη Ρόδο. Εξαίρετοι μεταλλουργοί, είχαν κατασκευάσει το οδοντωτό δρεπάνι με το οποίο ο Κρόνος ευνούχισε τον πατέρα του Ουρανό και αργότερα την τρίαινα του Ποσειδώνα, του οποίου την ανατροφή η μητέρα του Ρέα τους είχε εμπιστευθεί. Βοηθούσαν την Αρτέμιδα στο κυνήγι, ενώ με τις μαγικές ικανότητες που διέθεταν, παρενέβαιναν στον καιρό, προκαλώντας μαγικές ομίχλες και καταστρέφοντας τις γεωργικές καλλιέργειες με θειάφι και δηλητηριώδες νερό της Στυγός. Για τις παρεμβάσεις τους αυτές ο Ζευς αποφάσισε να τους εξολοθρεύσει κατακλύζοντας το νησί τους. Δεν τα κατάφερε όμως γιατί αυτοί, ειδοποιημένοι από την Αρτέμιδα, εγκατέλειψαν τη Ρόδο πριν από τον κατακλυσμό.

Ηφαιστειολογικές, γεωλογικές και αρχαιολογικές έρευνες έχουν δώσει στοιχεία που φαίνεται να βεβαιώνουν ότι όντως απηχείται η έκρηξη του θηραϊκού ηφαιστείου στον μύθο των Τελχίνων. Οι μεγάλες ποσότητες τέφρας που εκτοξεύθηκαν στην ατμόσφαιρα μεταφέρθηκαν από τους ανέμους προς τα ανατολικά, καλύπτοντας μια τεράστια περιοχή εκτεινόμενη από την ανατολική Κρήτη μέχρι και τη Μαύρη Θάλασσα. Σημαντικές είναι και οι ποσότητες τέφρας που η αρχαιολογική σκαπάνη έχει εντοπίσει επάνω στα ερείπια πόλεων, σύγχρονων με την προϊστορική πόλη στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης, στη Ρόδο και στην Κω. Συνεπώς, οι ανεξήγητες (μαγικές) ομίχλες και η βροχή ανάμεικτη με θειάφι, με το οποίο οι Τελχίνες κατέστρεφαν τις καλλιέργειες δεν απέχουν από τα παρεπόμενα της ηφαιστειακής έκρηξης. Ο δε κατακλυσμός, με τον οποίο ο Δίας προσπάθησε να εξοντώσει τους Τελχίνες, φαίνεται να απηχεί τα μεγάλα παλιρροϊκά κύματα που δημιουργήθηκαν με τον σχηματισμό της θηραϊκής καλντέρας, οπότε είχε ολοκληρωθεί η διαδικασία της έκρηξης.

Βεβαίως, όσα διατυπώθηκαν παραπάνω, δεν είναι παρά ερμηνείες των αντίστοιχων μύθων. Δεδομένου όμως ότι τα αρχαιολογικά ευρήματα αποτελούν καταγραφές συγκεκριμένων γεγονότων, είναι ενδεχόμενο τα γεγονότα αυτά να απηχούνται στους μύθους με τη μορφή που είδαμε.

* Ο κ. Χρ. Γ. Ντούμας είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.


http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_2_20/09/2009_329701

Κείμενο για Παπουλάκο 2....

Η επιστολή του Μητροπολίτη Ηλείας Γερμανού για το Χριστόφορο Παπουλάκο

Σήμερα λάβαμε ένα άρθρο του μητροπολίτη Ηλείας κ. Γερμανού για τον «Χριστοφόρον Παπουλάκον», το οποίο και δημοσιεύουμε παρακάτω:

1. Ως γνωστόν ένα από τα 4 ιδιαίτερα γνωρίσματα της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας είναι το «ΑΓΙΑ», αφού κεφαλή αυτής είναι ο ΠΑΝΑΓΙΟΣ Θεάνθρωπος Κυριος Ιησούς Χριστός. Αλλά και ο γλυκύτερος καρπός της Εκκλησίας μας είναι ο αγιασμός των μελών της, αφού «τούτο γαρ εστι θέλημα του Θεού, ο αγιασμός υμών» (Α Θεσσαλ. Δ 3), ενώ ο Θεάνθρωπος εις την αρχιερατικήν του προσευχήν έλεγεν· «υπέρ αυτών εγώ αγιάζω εμαυτόν, ίνα και αυτοί ώσιν ηγιασμένοι εν αληθεία» και παρεκάλει τον Ουράνιον Πατέρα του· « αγίασον αυτούς εν τη αληθεία σου» ( Ιωάννου ΙΖ 17-19 ). Δια τούτο και η θεϊκή παραγγελία· «άγιοι γίνεσθε, ότι εγώ άγιος ειμί>> (Α Πετρου Α 16).

Επειτα βασική πίστις της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας είναι, ότι πας άνθρωπος βαπτιζόμενος εις το όνομα της Αγίας Τριάδος ενούται με το μυστικό Σώμα του Κυρίου και ως τοιούτος είναι άγιος. Διότι κατά τον Απ. Παύλον «ει η απαρχή αγία και το φύραμα· και ει η ρίζα αγία και οι κλάδοι» (Ρωμαίους ΙΑ 16 ). Εξ ου και ομιλούμεν περί << αγίων αδελφών», όταν απευθυνόμεθα σε χριστιανούς συνανθρώπους μας ( Ρωμαίους Α 7, ΙΕ 25-26, Β Κορινθίους Α 1, Εφεσίους Α 1, κ.λ.π. ).

2. Παρά ταύτα η Εκκλησία μας εκ πάντων των αγίων μελών της εξεχώρισε κάποια μέλη της, τα οποία εχαρακτήρισε με το ιδιαίτερο προσωνύμιο του «αγίου», δια την μεγίστην τους προσφορά στην Εκκλησίαν (ιεραποστολική, ομολογιακή, θυσιαστική, ασκητική, θεολογική, θαυματουργική κ.λ.π. ), αλλά και δια την ιδιαιτέραν χάριν και την τιμήν που έλαβαν από τον

Θεόν και την παρρησίαν που απέκτησαν παρά τω Θεώ ( Θεοτόκος, Πρόδρομος, Απόστολοι, Πρωτομάρτυς Στέφανος, Αποστολικοί Πατέρες, Μαρτυρες, Μεγάλοι ιεράρχες κ.λ.π. ). Τούτο αποτελούσε κοινή πεποίθησι, καθολική συνείδησι των πιστών της Εκκλησίας μας. Δηλαδή οι πιστοί απελάμβαναν και ζούσαν τα δια του αγίου προσώπου εκπεμπόμενα θεία χαρίσματα (εμφανίσεις του, θαύματα, θεραπείας, ευωδία λειψάνων, ικανοποίησι διαφόρων αιτημάτων κ.λ.π. ) στην καθημερινή τους ζωη. Ετσι, όταν η συνείδησις των πιστών μαρτυρούσε δια την αγιότητα ενός συγκεκριμένου προσώπου, τότε, χωρίς καμμίαν επίσημον πράξιν συνήρχοντο οι πιστοί δια την επέτειον της μνήμης του, ανεγείροντο Ναοί επ ονόματί του, εποιούντο τροπάρια, κ.λ.π. Τοτε και η Διοικούσα Εκκλησία ομολόγει επισήμως την αγιότητα των αγίων ανδρών (Συνοδικό Ζ' Οικουμενικής Συνόδου), απεδέχετο τις ιερές Ακολουθίες και τις ενσωμάτωνε στα εν χρήσει λειτουργικά της βιβλία. Πολύ αργότερα δε άρχισε να εκδίδη και επισήμους Πράξεις αναγνωρίσεως αγίων (Γρηγόριον Παλαμά, Αγιον Διονύσιον Ζακύνθου, όσιον Γεράσιμον κ.λ.π.).(1*)

Τελος θέλω να υπογραμμίσω και τούτο, ότι η τιμή των αγίων, γίνεται ΜΟΝΟΝ δια να δοξάζεται δι' αυτών ο Θεός και να ενισχύωνται στον πνευματικόν τους αγώνα οι αγωνιζόμενοι χριστιανοί, επικαλούμενοι τις πρεσβείες των. Δια ΚΑΝΕΝΑΝ άλλον λόγον.

3. Στις ημέρες μας όμως βλέπω μιαν άλλου είδους προσπάθεια τινών. Δηλαδή σήμερα επιδιώκεται από τινας όχι η αναγνώρισις επισήμως της ήδη υπαρχούσης εκκλησιαστικής πεποιθήσεως, η οποία αντικειμενικά και εκκλησιολογικά έχει σχηματισθή και βιώνεται επί μακρόν από τα μέλη της Εκκλησίας, αλλά πρώτα να γίνη η αναγνώρισις της αγιότητος κάποιων προσώπων από τα όργανα της Εκκλησίας και έπειτα η αποδοχή αυτών από τα μέλη της. Κατά ένα τρόπον δηλαδή γίνεται προσπάθεια επιβολής από την εκκλησιαστικήν Διοίκησιν των υπ’ αυτής θεωρουμένων αγίων προσώπων στο Πλήρωμα της Εκκλησίας, ώστε να μη ωφελήται το Πλήρωμα της Εκκλησίας εκ της αγιοποιήσεως τούτων και να αποβαίνη άσκοπος η επίσημος αναγνώρισίς των, κάποτε δε και επιζήμιος, αφού ακούονται και γράφονται δυσμενή σχόλια και δια τα αγιοποιημένα πρόσωπα ( Χρυσόστομος Σμύρνης ) και δια την σπουδήν της Διοικούσης Εκκλησίας μας, ως εις την περίπτωσιν του ιατρού Λεκκα, ώστε τινές να ομιλούν περί "βιομηχανίας αγίων". Διότι πράγματι τα τελευταία 30 χρόνια έχουν αγιοποιηθή τόσα πρόσωπα, όσα δεν αγιοποιήθηκαν αιώνες !

4. Δια τούτο διερωτάται κανείς∙ Τι συμβαίνει; Είναι μεγάλη η αγιότητα σήμερα και τόσοι πολλοί στην εποχή μας ευηρέστησαν τω Θεώ, ώστε Εκείνος τους εθαυμάστωσε και αποδεδειγμένως δημοσίως τους ενεφάνισε η εμείς έχομε χάσει τα αγιοπνευματικά κριτήρια αναγνωρίσεως ενός αγίου; Μηπως στην σημερινή απιστία και την αδιαφορία των ανθρώπων, ούτοι ζητούν «σημεία», ως ζητούσαν οι Ιουδαίοι και οι Ελληνες των χρόνων του Ιησού ( Ιδε σχετικά περιστατικά: Ματθαίου ΙΒ 38-45, ΙΣΤ 1-4, ΚΖ 42-44, Λουκά Δ 23-30, ΙΑ 29, Ιωάννου ΣΤ 30-41, Α Κορινθίους 22-26), και η Εκκλησία, αντιθέτως απ’ ο,τι έπραξεν ο Κύριος, προσπαθή να ικανοποιήση το αίτημα με την αγιοποίησι νέων προσώπων;

Μηπως η Εκκλησία μας, επηρεασμένη από την μόδα του συγχρονισμού η της νέας εποχής, αναζητεί να προβάλη στους χριστιανούς μας νέα άγια πρότυπα, εγκαταλείποντας τα υπάρχοντα σπουδαία και μεγάλα τοιαύτα; Μηπως είναι τούτο κάτι "που πουλάει" κατά την σημερινήν ορολογίαν, και κάποια μέλη της δεν θέλουν να στερηθούν των ωφελημάτων του; Παντως ο,τι και αν συμβαίνη, έχω την αίσθησιν ότι ευρισκόμεθα εις λάθος δρόμο.

5. Ακόμη θέλω να υπογραμμίσω, ότι δεν επιτρέπεται να λαμβάνωνται από την Εκκλησίαν αποφάσεις αναγνωρίσεως αγίων, γιατί το θέλουν, το επιδιώκουν και πιέζουν προς τούτο κάποιοι συμπατριώτες τους (Σμυρνιοί, Χιώτες, Αγιορείτες, Αρμπουναίοι, κ.λ.π.).

Το γεγονός της υποβολής πολλών αιτήσεων διαφόρων μη εκκλησιαστικών φορέων, Συλλόγων, Σωματείων, ακόμη και ιδιωτών δια την αγιοποίησι προσώπων είναι κατά την άποψί μου ένα ακόμη σημείον κοσμικοποιήσεως του ζητήματος, φανερώνει το αντικανονικόν του πράγματος και το απαράδεκτον της εκκλησιαστικής τακτικής. Είναι όντως ανεπίτρεπτον να λαμβάνωνται από την Εκκλησίαν τοιαύται αποφάσεις με κοσμικά κριτήρια.

Το γεγονός τούτο, δηλαδή της εν τάχει και σωρηδόν αγιοποιήσεως εκκλησιαστικών ανδρών, θεωρώ ως «σημείον των καιρών» και με καταλαμβάνει φόβος και τρόμος, όταν βλέπω λαϊκούς και Κληρικούς, να επιδιώκουν την αγιοποίησι κάποιων μελών της Εκκλησίας μας.

Δια τούτο πιστεύω, ότι η Διαρκής Ιερά Σύνοδος και η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, αλλά και το Οικουμενικόν Πατριαρχείον πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί, όταν πρόκειται να λαμβάνουν αποφάσεις δια το τόσον σοβαρόν τούτο εκκλησιαστικό ζήτημα.


(1*). Ιδε· Αμίλκα Αλιβιζάτου, η Ανακήρυξις των αγίων εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία, Αθήναι 1948, Ιερωνύμου Κοτσώνη, εν Θ.Η.Ε., Τομος Α , στήλη 272 κ. εξ., Στυλιανού Παπαδοπούλου, Διαπίστωση και διακήρυξη της αγιότητος των αγίων, Κατερίνη 1990, του αυτού· Υπόμνημα προς την ΔΙΣ περί της προτεινομένης αγιοποιήσεως του αοιδίμου Μητροπολίτου Σμύρνης Χρυσοστόμου, εν ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ, 11-12- 1994, σελ. 1 και 4.

Ειδικώτερα και συγκεκριμένα δια τον Μοναχόν Χριστοφόρον Παναγιωτόπουλον η Παπουλάκον

1. Περί του βίου και της δράσεως του Μοναχού Χριστοφόρου Παναγιωτοπούλου έχουν γραφή πολλά στα 160 χρόνια από του θάνατου του ( 19-1-1861 ). Κυρίως τότε στις ημέρες της δράσεώς του και τώρα τα τελευταία 10 χρόνια. Όμως εις μεν το Λαόν δεν έχει ακόμη ξεκαθαρισθή πότε πρόκειται δια τον Ευγένιον Παπουλάκον, που και αυτός έζησε στα Καλαβρυτοχώρια και πότε δια τον Χριστοφόρον Παπουλάκον, εις δε τους ιστορικούς θεωρείται αμφιλεγόμενο πρόσωπο, όσον και αν το εξωράϊσε η μυθιστορηματική βιογραφία του Κωστή Μπαστιά (Ίδετε Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου, Τόμος 15, σελ. 468 κ.εξ., λήμμα ΠΑΠΟΥΛΑΚΟΣ, και Θ.Η.Ε. Τόμος 10ος , στήλη 14 κ. εξ., λήμμα επίσης Παπουλάκος ).

Έπειτα υπάρχουν εις βάρος του τρεις Εγκύκλιοι της Ι.Συνόδου, της 15ης και 26ης Μαίου 1852 και της 9ης Ιουνίου 1852, δια των οποίων ούτος καταγγέλλεται εις το Ελληνικόν λαόν, ως «λήρους ασέμνους και σκανδαλώδεις εξερευγόμενος και ψευδοπροφητείας περί επικείμενον σεισμόν». Αι Εγκύκλοι αυταί της Ι.Συνόδου υφίστανται ακόμη και δεν έχουν ανακληθή. Επίσης παρά την ταραχώδη ζωή του, την εκ πολλών χιλιάδων οπαδών του, εξ ων πολλοί ένοπλοι, εκοιμήθη και παρέμεινε έκτοτε λησμονημένος στην Μονή Παναχράντου Άνδρου, εις την οποίαν είχεν υπό της Εκκλησίας εξορισθή.

Αλλ’ ούτε και κάποιο αποδεδειγμένως θαυμαστόν θεοσημείον έχομε η άλλα σημεία, τα οποία να φανερώνουν την αγιότητά του. Απεναντίας μάλιστα, μόλις έγινε γνωστή η υποβολή της αιτήσεως της Ενώσεως Αρμπουναίων δι’ αναγνώρισιν, δημοσιογραφικόν Φύλλον των Αθηνών, άρχισε να γράφη ειρωνικά περί της προσπαθείας ταύτης. Σε τίτλο με μεγάλα γράμματα γράφει:

« ΠΑΠΟΥΛΑΚΟΣ - ΜΟΥΛΑΤΣΙΩΤΗΣ – ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ». Και υπότιτλος: « Η υποψηφιότητα ενός αγίου». Και με μαύρα ευδιάκριτα γράμματα: « Έχουμε προστάτες αγίους του Πεζικού, του Πυροβολικού της Αεροπορίας .... Ακόμη και άγιο του Έρωτα ανακαλύψαμε πρόσφατα για το καλό της Ορθοδοξίας και του γένους. Είμαστε πλέον έτοιμοι να υποδεχθούμε και έναν ακόμη, τον άγιο του αντιδυτικισμού» (Κυριακάτικη ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 24-25 Μαρτίου 2001).

2.Η Ένωσις ΑΡΜΠΟΥΝΑΙΩΝ είχαν υποβάλλει αίτησιν αγιοκατατάξεως του Μοναχού Χριστοφόρου Παπουλάκου, την οποίαν η Ιερά Σύνοδος απέρριψε.

Με ενδιαφέρει να μάθω και ερωτώ:

α) Πότε ιδρύθηκε η Ένωσις Αρμπουναίων ο ΑΓ.ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ;

β) Γιατί την Ένωσι τους οι Αρμπουναίοι δεν την έχουν αφιερώσει στον Άγιον ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΝ η Παπουλάκον ;

γ) Μήπως τα ιδρυτικά Μέλη της Ενώσεως των Αρμπουναίων δεν είχαν τότε την συνείδησιν της αγιότητος του Παπουλάκου, γιατί αν την είχαν θα έδιναν το όνομά του στην Ένωσίν τους ;

δ) Δεν έχω υπ’όψι μου τους λόγους που οι συμπατριώτες του τότε προέβαλαν δια την αναγνώρισι της αγιότητός του. Πιθανολογώ όμως, ότι η ιδέα εκαλλιεργήθη σ’αυτούς εκ των υστέρων από κάποιους ένεκα της ευκολίας με την οποίαν η Εκκλησία μας άρχισε στις ημέρες μας να αναγνωρίζη την αγιότητα διαφόρων προσώπων, η δια να μεγαλυνθή το χωριό τους και δεν ξέρω και διατί άλλα. Δηλαδή από καθαρά κοσμικά κριτήρια. Γιαυτό ερωτώ : Γιατί δεν εζήτησαν τούτο προ 40 η 50 η 80 ετών; Τι το εξαιρετικό συνέβη τώρα;

3. Βεβαίως υπήρχαν εσχάτως δύο βιβλία α) Του κ. Ευθυμίου Ι. Αρμπουνιώτη με τον τίτλον Χριστόφορος Παναγιωτόπουλος ο «Παπουλάκος» του Άρμπουνα. Και η ορθόδοξη Πίστη των Ελλήνων ( 1830-1860) και β) Του Αρχιμ. Νεκταρίου Πέττα με τίτλο ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΑΠΟΥΛΑΚΟΣ ο σύγχρονος απόστολος της Πίστεως και του Γένους.

Και τα δύο βιβλία κινούνται στην ίδια γραμμή. Καθαρά φαίνεται η προσπάθειά τους όχι να παρουσιάσουν ιστορικά ντουκουμέντα της ζωής και της δράσεως του Μοναχού Χριστοφόρου Παναγιωτοπούλου του επωνομαζουμένου Παπουλάκου, για να ξεκαθαρισθή το πρόσωπό του και η ενθωφελής, αν υπήρξε, δράσις του, αλλά πως θα παρουσιασθή η αγιότης του. Όπερ λανθασμένον.

Γράφει στο βιβλίο του, για να δικαιολογήση την αγιότητά του, ο κ.Αρμπουνιώτης, ότι στην Μονή του Αγίου Αυγουστίνου στο Τρίκορφο (Μουλατσιώτη ) και αλλού έχουν αναγερθή Ναοί επ’ ονόματί του.

Ερωτώ:

Πότε ιδρύθησαν αυτοί οι Ναοί; Γιατί δεν ιδρύθησαν προ 50 η 60 η 80 χρόνια; Έχουν εγκαινιασθή οι Ναοί αυτοί ; Δύσκολο είναι να φτιάξη κανείς στο κτήμα του ένα Ναό;

Νομίζω ότι δεν πρέπει να εκβιάζωμε την ενέργεια της Χάριτος του Θεού. Μακάρι ο μοναχός και αδελφός μας Χριστοφόρος να έχη από τον Θεόν καταταγή μετά των αγίων Του και είναι τούτο σπουδαίο και αρκετόν για όλους μας. Όταν ο Θεός θελήση, θα αποκαλύψη την αγιότητά του για την ιδικήν μας σωτηρία και δια ΚΑΝΕΝΑΝ ΑΛΛΟΝ ΛΟΓΟΝ ...

Ως προς το δεύτερον βιβλίον – Εισήγησι του Αρχιμ. Νεκταρίου Πέττα, σημειώνω τα εξής:

Η εισήγησί αυτή, πλην της αναφοράς του ιεροκήρυκος Ιωσήφ Κωσταντινίδη, η οποία απλώς αναφέρει κάποιες συγκεντρώσεις λαού δια να ακούσουν το κήρυγμα του Χριστοφόρου Παπουλάκου, ουδεμίαν άλλην συγκεκριμένην πηγήν μνημονεύει.

Συγκεκριμένα:

α. Στην σελίδα 11 υπό τον τίτλον Περιοδείες, γράφει: « Ένας πελοπονήσιος αρθρογράφος σημειώνει ...». Ούτε ποιός αρθρογράφος είναι, ούτε την Εφημερίδα που στην οποίαν γράφει αναφέρει.

Παρακάτω, στην σελίδα 17, γράφει: «Χαρακτηριστικά αναφέρει εφημερίδα της εποχής...». Ούτε ποιά Εφημερίδα είναι αναφέρει ούτε ποιάς χρονολογίας.

Ποιό κάτω, στην σελίδα 21, επίσης αναγράφει: «Ένας αρθρογράφος από τον Μοριά σημειώνει : ....».

Έτσι όμως, δεν μπορεί να γίνη λόγος δια επιστημονική εργασία και έτσι δεν μπορεί να γραφή ιστορία. Και ακόμη, μπορεί έτσι να πείση κανείς δια την αγιότητα του Μοναχού Χριστοφόρου Παπουλάκου; Ασφαλώς ΟΧΙ.

β.Στην σελίδα 13 και με τον τίτλον Διδαχές, γράφει: «Μέσα από το Ιστορικό Αρχείο του Ινστιτούτου Χριστόφορος Παπουλάκος αναφέρονται ενδεικτικά αρχειακές πηγές της εποχής.....». Όμως ούτε τις πηγές μνημονεύειούτε πότε και από ποιούς ιδρύθηκε αυτό το «σπουδαίο» ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΑΠΟΥΛΑΚΟΣ .

γ. Στην σελίδα 18 γράφει: « Επίσης μία σημαντική μαρτυρία που καταγράφεται στο βιβλίο του Βασιλείου Χριστοπούλου, “Κάτοικος Πατρών”» δίνει σημαντικές πληροφορίες για τον λόγο του Παπουλάκου».

Αυτή όμως δεν είναι επιστημονική διάλεξη, με την οποίαν μπορεί να μας πείση. Αυτά μόνον στα παραμύθια γράφονται και λέγονται.


http://www.romfea.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=4025:2010-01-15-15-12-58&catid=26:2009-12-18-08-38-40&Itemid=123


Υ.Γ.( Απλά να τονίσω ότι το Ημερολόγιο της Μητρόπολης Θήρας, Ίου Αμοργού και Νήσων για το 2010 είναι αφιερωμένη στον Όσιο Χριστόφορο Παπουλάκο......)

Κείμενο για Παπουλάκο 1.....

Παρακάτω παρουσιάζονται α) επιστολή του Οικουμενικού Πατριάρχη για τον Μοναχό Χριστοφόρο Παπουλάκο καθώς και β) κείμενο του Μητροπολίτη Ηλείας Γερμανού για τη ζωή του Παπουλάκου.....

Το Πρακτορείο Εκκλησιαστικών Ειδήσεων «Romfea.gr» έχει στη κατοχή του μια βαρυσήμαντη επιστολή του Προκαθημένου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου,
την οποία παρέλαβε από τον Πανοσιολ. Αρχιμ. Νεκτάριο Πέττα μαζί με τα νέα εκδοθέντα βιβλία τα οποία αναφέρονται στον βίο του Οσιότατου Μοναχού Χριστοφόρου Παπουλάκου, καθώς και τις Ιερές Ακολουθίες αυτού, τις οποίες συνέγραψε ο Δρ. Μπούσιας Χαράλαμπος, Μέγας Υμνογράφος της Εκκλησίας του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας.
Παρακάτω δημοσιεύουμε αυτούσια την επιστολή του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου και τα σχόλια δικά σας:


Τω Οσιολογιωτάτω Αρχιμανδρίτη κυρίω Νεκταρίω Ν. Πέττα,
τέκνω της ημών Μετριότητος εν Κυρίω αγαπητώ, χάριν, έλεος και ευλογίαν παρά του εν Τριάδι προσκυνουμένου Θεού ημών.

Μετά χαράς εδεξάμεθα την από ε’ Αυγούστου λήγοντος έτους επιστολήν της υμετέρας αγαπητής Οσιολογιότητος, υποβαλλούσης το υπό έκδοσιν πόνημα αυτής, τιτλοφορούμενον «Ο Οσιώτατος Μοναχός Χριστόφορος ο Παπουλάκος στη Θήρα (1854) και στην Άνδρο (1854-1861)», εν ω εμπεριέχονται τα αφορώντα εις τον βίον και την δράσιν του θερμουργού τούτου κήρυκος του ευαγγελικού λόγου, και δη τα περί του αναγκαστικού εγκλεισμού αυτού εις τας Ιεράς Μονάς Προφήτου Ηλιού Θήρας και Παναχράντου Άνδρου.

Ο Οσιώτατος Μοναχός Χριστόφορος, ο επικληθείς «Παπουλάκος», απεστάλη υπό του Θεού εν ζήλω Ηλιού δια να κηρύξη τα θεία δικαιώματα, να διδάξη την πατρώαν πίστιν και να ελέγξη οθνείας επιδράσεις εις την λειτουργίαν του εκκλησιαστικού και κοινωνικού σώματος.
Ηγαπήθη μεν σφόδρα υπό του ευσεβούς λαού του Θεού, όστις ανεγνώρισεν εν τω προσώπω αυτού τον εκφραστήν την γνησίας εκκλησιαστικής παραδόσεως και ευσεβείας, εδιώχθη δε υπό των κρατούντων, δι ους εγένετο κατά το ψαλμικόν «βαρύς και βλεπόμενος» ως δήθεν υποκινητής στάσεως κατά του πολιτεύματος, και εκοιμήθη οσιακώς εν τη Ιερά Μονή Παναχράντου της Άνδρου, διανύων εν αυτή την επιβληθείσαν αυτώ εκκλησιαστικήν ποινήν εγκλεισμού.

Η μνήμη του επεβίωσε μέχρι σήμερον αγαθή εν τω εκκλησιαστικώ πληρώματι, ην προβάλλει και η υμετέρα Οσιολογιότης δια του αξιολόγου αυτού πονήματος, το οποίον είμεθα βέβαιοι ότι θα ωφελήση ποικιλοτρόπως τους αναγνώστας και θα επιδράση εις τας καρδιάς αυτών προς πνευματικήν οικοδομήν, εμμονήν εις την πίστην και καλλιέργειαν υγιούς εκκλησιαστικής συνειδήσεως.
Επί δε τούτοις, συγχαίροντες πατρικώς τη υμετέρα Οσιολογιότητι δια τον κόπον αυτής, παρέχομεν εκθύμως την Πατριαρχικήν ημών ευλογίαν προς ευόδωσιν και καρποφορίαν της αξιολόγου ταύτης εκδόσεως, και επικαλούμεθα επ’ αυτήν την χάριν και το άπειρον έλεος του Θεού.

29 Δεκεμβρίου 2009

Διάπυρος προς Θεόν ευχέτης
Ο Κωνσταντινουπόλως Βαρθολομαίος

http://www.romfea.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=4025:2010-01-15-15-12-58&catid=26:2009-12-18-08-38-40&Itemid=123

Παρασκευή 15 Ιανουαρίου 2010

Μαθαίνω ότι.....

Μαθαίνω ότι θα ξεκινήσει η διαδικασία ενός νέου Πολιτιστικού Συλλόγου από τη Σαντορίνη ( και όχι από τη Θήρα ..... και όποιος κατάλαβε κατάλαβε) με σκοπό τη πιθανή μέσα στο 2010 επανασύσταση της Πανθηραϊκής Ένωσης...Εύχομαι τα παλιά μέλη της Ένωσης να συμβάλουν καθοριστικά ώστε οι ιδιαίτερες στιγμές του τότε να " μετοικήσουν" στο σήμερα.....
Μαθαίνω ότι κάτι ακούγεται περι Μουσικής καταγραφής της πνευματικής - λαϊκής παράδοσης της Σαντορίνης....
Μαθαίνω ότι αρέσει και δεν αρέσει η "καλλιστορική " μας προσπάθεια.... Δεν πειράζει εμείς είμαστε εδώ για πολύ καιρό ακόμα..... με πολύ κέφι.....
Μαθαίνω ότι υπάρχει γενικός αναβρασμός σε πολλά επίπεδα στη Σαντορίνη... και ίσως έχουμε κάποια εξέλιξη από εκεί που δεν το περιμένουμε.....
Μαθαίνω ότι οι " τσάρκες στα νησιά" αρέσουν αρκετά... Με τιμάει και προχωράμε....
Μαθαίνω ότι υπάρχει στα σχέδια μια γενική καταγραφή λαικών ηθών - εθίμων, λαογράφων, συλλόγων, φορέων που συσχετίζονται της παραδοσης ( ή της " παράδοσης" θα δούμε)... Για να δούμε τι θα γίνει και εκεί!!!

Αυτά προς το παρόν!!!

Πέμπτη 14 Ιανουαρίου 2010

Παναγιά και Σαντορίνη

Ποιός από μας δεν έχει προστρέξει στη Χάρη Της..... Ποιός από μας δεν έχει πει ποτέ του "Αχ Παναγιά μου" Ποιός από μας δεν την έχει παρακαλέσει/ ευχαριστήσει...... Στη Σαντορίνη ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της "άλλης Σαντορίνης" είναι και αυτό της Ιστορίας των Εκκλησιών της.... Πόσο δε μάλλον όταν σε αυτές συγκαταλέγονται καμια 30 και πλέον Εκκλησίες που τιμάνε την Υπεραγία Θεοτόκο.......Πόσο δε μάλλον όταν υπάρχουν ιδιαίτερα "ιστορικά Προσωνύμια Της" στη Σαντορίνη: Το kallistorwntas βρίσκεται στη διαδικασία συνολικής καταγραφής και έρευνας ( και) στο θέμα αυτό... Ας πάρουμε όμως μια μικρή γεύση: Τρανή, ΓΛυκογαλούσα, Επισκοπή, Μαλτέζα Θεοτοκάκι, Τριχερούσα, ..... Αυτές για αρχή... Σιγά σιγά θα σας παρουσιάσω όλα τα προσωνύμια και πολλά ιστορικά σημεία

Τετάρτη 13 Ιανουαρίου 2010

Νέες Εκδόσεις Βιβλίων σχετικές με τη Σαντορίνη

Στην παρέα μας δεν θα μπορούσαν να μην λείψουν και οι αναφορές σε βιβλία για τη Σαντορίνη... Γι αυτό λοιπόν σας παρουσιάζω τις νέες εκδόσεις που έχω ήδη αλιεύσει οι οποίες παρουσιάζονται άκρως ενδιαφέρουσες....
  1. « Επαγγέλματα που άντεξαν στο χρόνο» Ένα φωτογραφικό ταξίδι στα Επαγγέλματα του παρελθόντος μας παρουσιάζει ο φιλοθηραίος Δημήτρης Ταλιάνης με κείμενο του Πάνου Θεοδωρίδη. Μέσα από τςι μοναδικές φωτογραφίες του αναδεικνύονται επαγγέλματα όπως ο Κουδουνάς, ο Σαγματοποιός, η Κουκλοποιός, ο βιβλιοδέτης, ο Λαμαρινάς, η Υφάντρα κ.α. Από το λεύκωμα αυτό δεν θα μπορούσε να λείψει και η Σαντορίνη, με τους παραδοσιακούς εναπομείνατες χειρωνάκτες, όπως ο Βαρελοποιός Φάνης Γαλαίος, από το Μεγαλοχωριό, ο Καλαθοπλέκτης Δημήτρης Νομικός από το Βόθωνα ( ο γνωστός μας βιολιστής Μανολίτσος) ο οινοποιός Γιάννης Ρούσσος ( Κάναβα Ρούσσος).
  2. «Στα μονοπάτια του Ήλιου» ένα νέο βιβλίο επιστημονικό που προσεγγίζει ειδικές γνώσεις με εκλαϊκευμένο τρόπο εκδόθηκε πριν από λίγο καιρό. Συγγραφείς εκτός των άλλων δυο εκλεκτά Θηραϊκά Πανεπιστημιακά μέλη η κ. Παναγιώτα Πρέκα Παπαδήμα και ο κ. Μάνος Δανέζης. Το βιβλίο αυτό αφορά τόσο τον Αναγνώστη που δεν έχει ειδικές γνώσεις όσο και ένα νεοεισερχόμενο φοιτητή του Τμήματος Φυσικής.
  3. «Κόκκινη κλωστή δεμένη Από τον μύθο στην Ομοιοπαθητική»Αλήθεια πως θα μπορούσε να συνδυαστεί η Ομοιοπαθητική με τη Σαντορίνη, το φυτό Υοσκύαμος, - με το κρινάκιο Παγκράτιο, ο Χαράλαμπος Σιγάλας και ο ημίθεος Ηρακλής, η τοιχογραφία της « Πότνιας Θηρών» και η Ήρα, ο κρόκος, το φυτό Σμίλαξ και η τοιχογραφία με τις αντιλόπες; Και όμως συνδυάζονται ακρως αρμονικά σαν ένα μικρό παραμύθι, μέσα στο καινούργιο βιβλίο της Θηραίας «ταξιδεύτριας» Νίκης Τσέκου: . Σαν ένα μικρό παραμυθάκι εμπλέκονται τόσες έννοιες μεταξύ τους, που η φίλη Νίκη Τσέκου – Πελέκη, το παρουσιάζει στο ευρύ κοινό. Το βιβλίο αυτό είναι ένα υπέροχο ταξίδι σε ένα κόσμο μαγικό μα τόσο ιδιαίτερο. Η Νίκη Τσέκου δείχνει για άλλη μια φορά την ιδιαίτερη αγάπη της προς το Καμάρι και τη Σαντορίνη.
  4. "Η Αγία Αικατερίνη της Οίας ένας άτρωτος στους αιώνες Πατριαρχικός Ναός" του Γιώργου Ανωμερίτη. Με ιδιαίτερη χαρά σας παρουσιάζω το βιβλίο του Πολιτικού - Αλλά και Ιστοριοδίφη Κυκλαδίτη Γιώργου Ανωμερίτη για έναν ναό που βρίσκεται στην συνοικία Γαρμπόμυλοι ή Φανάρι της Οίας. Η μελέτη αφορά στην ιστορία του της σπάνιας ζωγραφικής τεχνοτροπίας αγιογραφία του, αλλά και την εδαφολογική στερέωσή του. Μια μελέτη που με αφορμή τον ναό αυτό, περιηγείται την ορθοδοξία της Σαντορίνης και τελικά την ιστορία του ίδιου του νησιού. Είναι μια πάρα πολύ προσεγμένη έκδοση ακρως ενημερωμένη που οφείλει να κοσμεί πολλές βιβλιοθήκες της Σαντορίνης και όχι μόνο......

Aγωγή των Παιδιών στην Προϊστορική Θήρα

Αναδημοσιεύουμε αρθρο από τη Χριστουγεννιάτικη Καθημερινή του Ομότιμου Καθηγητή Αρχαιολογίας και Διευθυντή των Ανασκαφών στο Ακρωτήρι κ. Χρίστου Ντούμα:

Αγωγή των παιδιών στην προϊστορική Θήρα
Οι τοιχογραφίες από το Ακρωτήρι μας πληροφορούν για γνώσεις και εμπειρίες που αποκτούν για να αντιμετωπίσουν τη ζωή ως ώριμοι

Του Χρ. Γ. Ντουμα*

Είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντλήσει κανείς πληροφορίες για ένα θέμα, όπως είναι η αγωγή των παιδιών σε μια κοινωνία, χωρίς να διαθέτει γραπτά κείμενα. Ωστόσο, η συνδρομή της κοινωνικής ανθρωπολογίας μπορεί να φανεί χρήσιμη στην ερμηνεία ορισμένων ευρημάτων που δεν θεωρούνται χρηστικά, όπως είναι τα παιδικά παιχνίδια. Ανέκαθεν δε τα παιχνίδια διακρίνονται ανάλογα με το φύλο των παιδιών, αποβλέποντας να μεταδώσουν γνώσεις και εμπειρίες που θα βοηθήσουν ένα άτομο να αντιμετωπίσει τη ζωή ως ώριμος άνδρας ή γυναίκα. Ωστόσο, στη Θήρα της Εποχής του Χαλκού, πέρα από τα αντικείμενα που θα μπορούσαν να ερμηνευτούν ως παιχνίδια, η προϊστορική πόλη του Ακρωτηρίου μας έχει δώσει έναν αμύθητο πλούτο από τα πλέον φλύαρα αρχαιολογικά ευρήματα, τις αφηγηματικές σκηνές στις τοιχογραφίες. Είναι δε αρκετές οι σκηνές που φαίνεται να σχετίζονται με τη μύηση, την αγωγή των παιδιών.

Οι γνώσεις που χρειάζονταν τα νεαρά άτομα της Θηραϊκής κοινωνίας έπρεπε να τους εξασφαλίζουν τα εφόδια για την αντιμετώπιση της καθημερινότητας. Τα αγόρια, για παράδειγμα, είχαν ανάγκη να μάθουν τέχνες και να εξοικειωθούν με επαγγέλματα, όπως του γεωργοκτηνοτρόφου, του ψαρά, του οικοδόμου, του ναυτικού, του ξυλουργού, του μεταλλοτεχνίτη κ.ά., ενώ παράλληλα έπρεπε να μυηθούν για τις σχέσεις τους με το άλλο φύλο, ώστε με τον καιρό να μπορούν να γίνουν κι αυτά πατέρες και οικογενειάρχες. Από την άλλη μεριά, τα κορίτσια όφειλαν να εξοικειωθούν με τις οικιακές εργασίες και να μυηθούν στη διαχείριση του νοικοκυριού, παράλληλα δε να προετοιμαστούν ως μελλοντικές σύζυγοι και μητέρες. Τις γνώσεις αυτές τα παιδιά τις έπαιρναν πρωτίστως από τους γονείς αλλά και από συγγενείς και φίλους είτε παίζοντας είτε ακολουθώντας το παράδειγμα των μεγάλων.

Κουρεώτις

Ανάμεσα στα ευρήματα που έχουμε από το Ακρωτήρι περιλαμβάνονται και μικρογραφικά αντικείμενα, όπως ομοιώματα ανθρώπινων ή ζωικών μορφών (ειδώλια) ή σκευών τα οποία, ως παιχνίδια, θα μπορούσαν να έχουν λειτουργήσει ως όργανα μύησης των παιδιών σε διάφορες ασχολίες. Ωστόσο, στις τοιχογραφίες του Ακρωτηριού περιλαμβάνονται σκηνές, στις οποίες εικονίζονται νεαρά άτομα, κορίτσια και αγόρια, που σαφώς διακρίνονται από τους ενηλίκους, τόσο με τη σωματική τους διάπλαση, όσο και με την ενδυμασία και την κόμμωσή τους.

Η ανθρωπολογική έρευνα έχει δείξει ότι σε όλες τις κοινωνίες του πλανήτη, αρχαίες, παραδοσιακές ή εξελιγμένες, η κόμμωση συχνά χρησιμοποιείται για τη δήλωση συγκεκριμένων καταστάσεων στη ζωή των ανθρώπων. Στην αρχαία Αθήνα, για παράδειγμα, το κούρεμα των αγοριών για την εγγραφή τους στους καταλόγους των εφήβων αποτελούσε σημαντικό κοινωνικό γεγονός. Η ημέρα της τελετουργικής αυτής διαδικασίας λεγόταν κουρεώτις, οι δε νεαροί μυημένοι, τα βλαστάρια για τα οποία καμάρωνε η αθηναϊκή κοινωνία, περνούσαν στην κατηγορία του κούρου και της κόρης, δηλαδή των κουρεμένων ατόμων (από το κείρω, κουρεύω). Η κοπή των μαλλιών στις γυναίκες της αρχαίας Ελλάδας επίσης δήλωνε το πέρασμα σε κατάσταση πένθους. Η πανάρχαια αντίληψη ότι με την κοπή των μαλλιών θυσιάζεται συμβολικά το παλιό άτομο και ένα νέο γεννιέται, εξακολουθεί να επιβιώνει μέχρι τις μέρες μας ανεξαρτήτως θρησκείας ή κοινωνικής εξέλιξης. Για παράδειγμα, η αφαίρεση μιας τούφας μαλλιών κατά τη βάφτιση του παιδιού σήμερα ή η κουρά των μοναχών, συμβολίζουν ακριβώς τον θάνατο του αμαρτωλού ατόμου και τη γέννηση μιας νέας προσωπικότητας. «Κείρεσθαι τον μύστακα και τοις νόμοις πείθεσθαι» (να κουρεύει το μουστάκι και να πειθαρχεί στους νόμους) ήταν προαπαιτούμενο για τον νομοταγή Σπαρτιάτη πολίτη. Κάτι παρόμοιο κρύβεται πίσω από το κούρεμα των νεοσυλλέκτων στρατιωτών: εξαφάνιση της εγωκεντρικής προσωπικότητας και μετασχηματισμό της σε πειθαρχικό άτομο.

Στάδιο μύησης

Το ιδιόρρυθμο κούρεμα των παιδιών που εικονίζονται στις τοιχογραφίες του Ακρωτηρίου, συγκρινόμενο με αντίστοιχα παραδείγματα από αρχαίες ή τωρινές παραδοσιακές κοινωνίες, συνηγορεί στο να θεωρήσουμε ότι τα νεαρά αυτά άτομα βρίσκονται σε κάποιο στάδιο μύησης, δηλαδή σε κάποια φάση της αγωγής τους. Παραδείγματος χάριν, η νεαρή κοπέλα, που κοσμούσε την παραστάδα πόρτας στη Δυτική Οικία, εικονίζεται να θυμιατίζει το σπίτι, σαν να ασκεί, κατά κάποιο τρόπο, καθήκοντα οικοδέσποινας. Οι δύο νεαροί ψαράδες, επίσης από τη Δυτική Οικία, προτείνοντας με καμάρι τη συγκομιδή τους μοιάζουν σαν να διακηρύσσουν ότι έμαθαν σωστά την τέχνη που διδάχτηκαν, το ψάρεμα. Ακόμη, τα αγόρια που πυγμαχούν, από το Κτήριο Β, ίσως θέλουν να δηλώσουν ότι κατέκτησαν τα μυστικά και τα τεχνάσματα της πυγμαχίας, η οποία ενδεχομένως αποτελούσε μέρος της αγωγής τους. Σε άλλη σκηνή έχουμε μια μικρή κοπέλα που ασκείται στη συλλογή κρόκου (ζαφοράς) ατενίζοντας τη «δασκάλα» της επιζητώντας επιδοκιμασία.

Ενα μεγάλο τριώροφο κτήριο, η Ξεστή 3, λόγω μεγέθους, εσωτερικής διαρρύθμισης, πλουσιότατου τοιχογραφικού διακόσμου αλλά και λόγω παντελούς απουσίας οικοσκευής, έχει χαρακτηριστεί ως «δημόσιο». Οι σκηνές που εικονίζονται στις τοιχογραφίες του περιλαμβάνουν μόνο άτομα του ίδιου φύλου, από τα οποία τουλάχιστον ένα είναι νεαρής ηλικίας. Η εσωτερική διαρρύθμισή της και τα θέματα των τοιχογραφικών σκηνών μας οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι η Ξεστή 3 ήταν αφιερωμένη σε τελετές μύησης, μία από τις οποίες είναι και η πιστοποίηση της ενηλικίωσης. Για παράδειγμα, η τοιχογραφία των «Γυμνών Αγοριών» απεικονίζει τη σκηνή, κατά την οποία το αγόρι που μεταφέρει το πολύχρωμο ύφασμα, προφανώς θα το χρησιμοποιήσει τυλίγοντάς το γύρω από την οσφυϊκή χώρα για να καλύψει την περιοχή των γεννητικών του οργάνων. Πρόκειται για το λεγόμενο «ζώμα» που, ως τμήμα της ανδρικής φορεσιάς των ενηλίκων, είναι γνωστό στο Αιγαίο τουλάχιστον από τη Μέση Εποχή του Χαλκού. Στην τελετή αυτή κεντρικό ρόλο φαίνεται να διαδραματίζει η καθιστή ανδρική μορφή, ίσως ο μυσταγωγός, βοηθούμενος από δύο άλλα αγόρια, τα οποία προφανώς προετοιμάζονται για τη δική τους σειρά. Η επίσημη αυτή τελετή ένδυσης αποτελεί σημαντικό σταθμό στη ζωή του νεαρού αγοριού: στο εξής ως άνδρας πλέον δεν θα μπορεί να κυκλοφορεί γυμνός.

Τα κορίτσια βέβαια ουδέποτε εικονίζονται γυμνά στην τέχνη της Θήρας. Γι' αυτό και το τελετουργικό της ενηλικίωσής του συμβολίζεται με άλλο τρόπο. Στη λεγόμενη τοιχογραφία των «Λατρευτριών» η νεαρή κοπέλα στο δεξιό άκρο της παράστασης, που ξεχωρίζει με το ιδιόρρυθμο κούρεμά της, έχει καλυμμένο το κεφάλι με ένα διάφανο πέπλο. Φαίνεται, λοιπόν, ότι ο πέπλος, όπως το ζώμα για τα αγόρια, συμβολίζει το οριστικό πέρασμα των κοριτσιών στην κατηγορία των ενηλίκων. Η πεπλοφόρος κόρη είναι πλέον γυναίκα έτοιμη να αναλάβει τις υποχρεώσεις της συζύγου, της μητέρας, της οικοδέσποινας. Αν η ερμηνεία που προτείνεται για τα παιδιά με την ιδιόρρυθμη κόμμωση είναι σωστή, και αν οι σκηνές που περιγράψαμε εικονίζουν όντως την τελική πράξη των σταδίων μύησης των παιδιών της θηραϊκής κοινωνίας, τότε μπορούμε να ερμηνεύσουμε το κτήριο, στο οποίο αυτή η τελετουργία ελάμβανε χώραν, η Ξεστή 3, ως κάτι αντίστοιχο με την αίθουσα τελετών των σημερινών πανεπιστημίων, τον χώρο δηλαδή της πανηγυρικής απονομής ακαδημαϊκών τίτλων.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_1_25/12/2009_384628

Η Οικονομική Κρίση και το Ασπρονήσι

Και είναι όμως αλήθεια.... Η Οικονομική κρίση επηρεάζει και τους " φτωχούς " πλην τίμιους ιδιοκτήτες μικρών νησιών.... Γι αυτό το λόγο έχουν προβεί στην πώλησή τους.... Μεταξύ αυτών πωλείται και το Ασπρονήσι.... Ναι ναι καλά ακούσατε!!!
Όποιος διαβάσει εδώ: (http://www.greece.it/listman3/listings/l0008.shtml) υπάρχουν άκρως κατατοπιστικές πληροφορίες για την πώληση... Το Ασπρονήσι μέχρι τώρα ανήκει σε έναν ιδιώτη.... Τι ωραία που θα ήταν να έπεφτε οικονομικά έξω ο Δήμος/η Κοινότητα και να πέρναγε στο νησί που του ανήκει..... Βέβαια δεν είναι και λίγα 10 εκ. ευρώ..... Αλλά τι να κάνουμε.... Θα μπορούσε να ήταν κομμάτι της Σαντορίνης....Κανονικό....

Τρίτη 12 Ιανουαρίου 2010

Έκρηξη Ηφαιστειου 726



Σας παραθέτω στη φωτογραφία περιγραφή του Ζαμπέλιου ¨ Βυζαντιναί μελέται" για την έκρηξη του ηφαιστείου της Παλαιάς Καμένης ( 726 μ.Χ).

Ενώ ένα μίνι ιστορικό για την έκρηξη:

(Η έκρηξη έγινε. στη βορειοανατολική πλευρά της Παλαιάς Καμένης. Εμφάνιση νησιού που γρήγορα ενώθηκε με την Παλαιά Καμένη και έτσι διαμορφώθηκαν οι Λάβες του Αγίου Νικολάου. Η έκρηξη αυτή θεωρήθηκε ως δείγμα θεϊκής οργής κατά του Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Λέοντος Γ' του Ίσαυρου, ο οποίος ήταν εικονομάχος. Οι αντίπαλοι του αυτοκράτορα χρησιμοποίησαν το γεγονός για να υποκινήσουν εξέγερση, η οποία τελικά εκδηλώθηκε το 727, τόσο στις Κυκλάδες όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Αρχηγός της επανάστασης ήταν ο τουρμάρχης της Ελλάδας Αγαλλιανός και ο Στέφανος. Οι επαναστάτες όρισαν άλλο αυτοκράτορα, έναν Κρητικό που ονομαζόταν Κοσμάς, και πλεύσανε προς την Κωνσταντινούπολη. Ο στόλος καταστράφηκε με το υγρό πυρ, στις 18 Απριλίου του 727, ενώ από τους αρχηγούς της επαναστάσεως, ο μεν Αγαλλιανός ρίχτηκε στην θάλασσα, οι δε Στέφανος και Κοσμάς παραδόθηκαν και αποκεφαλίσθηκαν.)

Ατλαντιδα /Θήρα vs Μιλανο= Χ

Η φωτογραφία απεικονίζει το όνομα ενός βιβλιοπωλείου στο πανέμορφο Μιλάνο. Φυσικά μόλις το είδα αμέσως "κλικ" και πήγα για περαιτέρω πληροφορίες. Όπως έμαθα από τον υπάλληλο, οι ιδιοκτήτες, οι οποίοι αυτοί την περίοδο είναι Σαντορίνη ( μιας και τους αρέσει περισσότερο η χειμερινή από την καλοκαιρινή ...Σαντορίνη) έχουν λατρέψει το νησί εδώ και 20 χρόνια και εξ αιτίας αυτού του γεγονότος άλλαξαν την ονομασία του βιβλιοπωλείου τους σε Atlantide, για να το συσχετίσουν άμεσα με την ιστορια(?)/μύθο (?) της Ατλαντίδας και φυσικά και με τη Σαντορίνη. !!!! Είδες η Θήρα...??

Ανασκαφές του Χίλλερ ή Ποιός ήταν τελικά ο Αβέρωφ της Σαντορίνης

Αι ανασκαφαί του κ. Χίλλερ.-Επιγραφαί αρχαιόταται.-Άλλα ευρήματα.  Ο εν Θήρα ιδιαίτερος ημών ανταποκριτής και διευθυντής της εκεί εκδιδομέ...